از شرایط لازم برای تحقق پدیده مجرانه، محقق شدن عناصر تشکیل دهنده آن، مانند؛ عنصر قانونی، مادی و معنوی است. اثبات عنوان مجرمانه از نظر حقوق کیفری مشروط به وجود عنصر معنوی است و یکی از اجزای عنصر معنوی جرم، «اراده» است. البته عدهای از حقوق دانان، اراده را جزء از رکن مادی محسوب نموده اند که پس از احراز آن، جرم ثابت و انتساب آن به مجرم محرز میشود. لیکن برای رسیدن به این مرحله و قابلیت انتساب جرم به مجرم، جایگاه اراده باید مشخص شود که جزء رکن مادی است چنانچه عدهای گفته اند و یا جزء از عنصر معنوی است که اکثریت حقوق دانان قایل به این نظر هستند. لذا جایگاه اراده باید مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان مسئولیت کیفری را بر مجرم تحمیل نمود. در این مقاله جایگاه اراده به صورت تحلیلی- توصیفی، در میان اجزای تشکیل دهنده عناصر جرم تبیین شده است و ثمره این بحث در احراز مسئولیت کیفری ظاهر میشود. زیرا حقوق کیفری در انتساب رفتار به عامل، و مسئول شناختن وی، به دنبال شناخت عاملی است که عامل سببیت از ارادة آگاهانه مجرم سرچشمه گرفته باشد. در نهایت به این نتیجه میرسیم که اراده جزء رکن معنوی جرم بوده و به جهت انتساب رفتار مجرمانه به مرتکب و مسئول دانستن وی از نظر حقوق کیفری وجود اراده ضروری است.
)